Γιατί η Ευρώπη κάνει μπίζνες δισεκατομμυρίων με το Ιράν
Πως Παρίσι και Ρώμη κατάφεραν να υπογράψουν οικονομικές συμφωνίες ύψους 40 δισ. με τον ιρανό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί.
Πριν από μερικά χρόνια η σκέψη και μόνο πως ένας ιρανός πρόεδρος θα πραγματοποιούσε επίσημη περιοδεία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κλείνοντας επιχειρηματικά «deals» δισεκατομμυρίων με τους ηγέτες της γηραιάς ηπείρου θα έμοιαζε σίγουρα παράταιρη. Η στρατηγική απόφαση, ωστόσο, της Τεχεράνης να προχωρήσει σε σημαντικό περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος άνοιξε διάπλατα το δρόμο για την μερική άρση των κυρώσεων και του εμπάργκο από τη διεθνή κοινότητα. Δύο μόλις εβδομάδες μετά, ο ιρανός πρόεδρος Χασάν Ρουχανί έκλεισε εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες ύψους 40 δισεκατομμυρίων ευρώ με Παρίσι και Ρώμη μέσα σε… 4 μόνο ημέρες.
Αυτό που ίσως προκαλεί έκπληξη είναι η πλήρης απουσία του αμερικανικού επιχειρηματικού «λόμπι» στα «μυθικά» συμβόλαια που υπέγραψαν οι ιρανικές αρχές. Με τις κυρώσεις από μέρους των ΗΠΑ για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τρομοκρατίας να παραμένουν σε ισχύ και το αμερικανικό Κογκρέσο να προειδοποιεί ότι θα βάλει βέτο σε οποιαδήποτε προσπάθεια άρσης τους, οι ΗΠΑ έθεσαν ουσιαστικά τις αμερικανικές εταιρίες εκτός παιχνιδιού. Και οι Ευρωπαίοι δεν δίστασαν να σπεύσουν να καλύψουν το κενό.
Οι συμφωνίες των τελευταίων ημερών μοιάζουν να εξυπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο τις στοχεύσεις και τις στρατηγικές επιδιώξεις και των δύο συμβαλλόμενων πλευρών. Από τη μία μεριά, για την Τεχεράνη και τον πρόεδρο Ρουχανί, η ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων με την Ευρώπη εκτός από οικονομικές έχει και πολιτικές και συμβολικές προεκτάσεις, καθώς αποκαθιστά το γόητρο της μεγαλύτερης χώρας της Μέσης Ανατολής στη διεθνή σκακιέρα. Την ίδια στιγμή, δημιουργεί την αίσθηση ότι το Ιράν μπορεί να αποτελέσει έναν πυλώνα γεωπολιτικής σταθερότητας στην περιοχή που μαστίζεται από πολέμους και κρίσεις.
Από την άλλη μεριά, τόσο για τον πρόεδρο Ολάντ όσο και για τον ιταλό πρωθυπουργό Μ. Ρέτσι, τα μεγάλα επιχειρηματικά «deal» με το Ιράν αποτελούν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία τόνωσης των επενδυτικών δραστηριοτήτων γαλλικών και ιταλικών εταιριών, σε μια περίοδο που και οι δύο ηγέτες αντιμετωπίζουν σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και δέχονται έντονη κριτική για τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής που ακολουθούν. Για τους ευρωπαϊκούς επιχειρηματικούς κύκλους, τα «deal» με το Ιράν αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία να εισέλθουν σε μια τεράστια και σε ένα βαθμό «παρθένα» αγορά, μετά από 10 χρόνια εμπάργκο.
Πίσω όμως από τις λαμπερές φωτογραφίες, τις έντονες χειραψίες και τις στομφώδεις ανακοινώσεις, η επίσκεψη Ρουχανί σε Παρίσι και Ρώμη ανέδειξε τουλάχιστον μία μεγάλη διαφωνία η οποία αργά ή γρήγορα ενδέχεται να υπονομεύσει -σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό- την προσέγγιση του Ιράν με την Ευρώπη. Πρόκειται για το ζήτημα της τρομοκρατίας και των διαφορετικών απόψεων που διατηρούν Γαλλία και Ιράν για το μέλλον της Συρίας και ειδικότερα του Μπασάρ Αλ-Άσαντ.
Τα 7 μεγαλύτερα deal με Γαλλία-Ιταλία
Σε κάθε περίπτωση, μια ματιά στις επιχειρηματικές συμφωνίες που υπεγράφησαν τις τελευταίες ημέρες δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια αμφιβολιών για το μέγεθος της «επιστροφής» της Τεχεράνης στα οικονομικά πράγματα της Ευρώπης.
Ιδού τα 7 μεγαλύτερα deal όπως τα παρουσιάζει ο Guardian:
1) Airbus 22 δισ.
Επιδιώκοντας να ανανεώσει το αεροπορικό του στόλο μετά από χρόνια αποκλεισμού, το Ιράν υπέγραψε παραγγελία 118 εμπορικών επιβατικών αεροπλάνων, μεταξύ αυτών 12 Airbus A380, 21 A320, 24 A320neo και 27 A330ceo. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Τεχεράνης οι ανάγκες της μπορεί να αγγίξουν τα 500 νέα αεροσκάφη, με την έτερη μεγάλη αεροπορική εταιρία, την Boeing να εξετάζει και εκείνη το ενδεχόμενο να κάνει business με το Ιράν.
2) Danieli 5,7 δισ.
Η ιταλική βιομηχανία μετάλλων υπέγραψε συμφωνία για προμήθεια μηχανημάτων και εξοπλισμού στο Ιράν ύψους 5,7 δισ.
3) Saipem 3,5 δισ.
Η ιταλική εργολαβική εταιρία που ασχολείται με το πετρέλαιο και το αέριο ανέλαβε να ανακαινίσει και να αναβαθμίσει τα διυλιστήρια στο Pars Shiraz και το Tabriz.
4) Peugeot 400 εκ.
Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία αποφάσισε να αναλάβει από κοινού με την ιρανική εταιρία κατασκευής αυτοκινήτων Khodro τον εκσυγχρονισμό ενός εργοστασίου αυτοκινήτων κοντά στην Τεχεράνη, όπου σύμφωνα με τους σχεδιασμούς θα πραγματοποιηθεί παραγωγή τριών νέων μοντέλων της Peugeot. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να εισέρχονται 100.000 νέα οχήματα κάθε χρόνο με αρχή το 2017.
5) Total
Η πετρελαϊκή εταιρία-μαμούθ υπέγραψε συμφωνία με την εθνική ιρανική εταιρία πετρελαίου για να αγοράζει 150.000-200.000 βαρέλια πετρελαίου ανά μέρα.
6) Εταιρία αεροδρομίων Παρισιού
Η γαλλική εταιρία θα συμβάλλει στην κατασκευή ενός δεύτερου τερματικού στην διεθνές αεροδρόμιο της Τεχεράνης.
7) Vinci
Η ιταλική εταιρία θα αναλάβει την ανάπτυξη ενός νέου τερματικού στο αεροδρόμιο της Mashhad, στο βορειο-ανατολικό Ιράν.
Οι γεωστρατηγικές ισορροπίες και ο «παράγοντας Συρία»
Το οικονομικό άνοιγμα του Ιράν προς τη Ευρώπη αντανακλά όμως επίσης τις κοινές προσδοκίες για τη δημιουργία ενός αναχώματος σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής που φλέγεται.
Ενδεικτική αυτών των προσδοκιών ήταν η δήλωση που έκανε ο Φρανσουά Ολάντ μετά τη συνάντησή του με τον ιρανό πρόεδρο στο Μέγαρο του Ελιζέ: «Πρόκειται για ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μας. Θέλω οι σχέσεις μας να είναι χρήσιμες, χρήσιμες και για τις δύο χώρες, χρήσιμες για την περιοχή που πλήττεται από πολέμους, κρίσεις και τραγωδίες», είπε χαρακτηριστικά ο γάλλος πρόεδρος.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι αμφότεροι έθεσαν το ζήτημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας ως ύψιστη προτεραιότητα, οι διαφορές των δύο πλευρών αναφορικά με το θέμα της πολιτικής μετάβασης στη Συρία είναι ίσως σήμερα πιο εμφανείς από ποτέ. Η Τεχεράνη αποτελεί παραδοσιακό σύμμαχο του προέδρου Μπασάρ Αλ-Άσαντ, ενώ το Παρίσι θεωρεί ότι οποιαδήποτε λύση στη Συρία περνάει μέσα από τη άμεση ή σταδιακή αποδυνάμωσή του.
