Μίσθωση Κατοικίας και βασικές πληροφορίες – του Κωνσταντίνου Κακαγιάννη*
Ένα από τα κυρίαρχα θέματα για τους νεοεισερχόμενους φοιτητές/σπουδαστές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας, στα πλαίσια της φοιτητικής περιόδου 2016-2017 που ξεκινά,
είναι η εξεύρεση στέγης, η μίσθωση κατοικίας. Στο παρόν άρθρο δίδονται οι βασικές πληροφορίες, τα σημεία που πρέπει να προσέξουν κατά τη σύναψη ιδιωτικής συμφωνίας μίσθωσης κύριας κατοικίας, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του εκμισθωτή και του μισθωτή που πηγάζουν από την εν λόγω σύμβαση.
Κατ’ αρχήν, όλες οι μισθώσεις κύριας κατοικίας, διέπονται αποκλειστικά από τις γενικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα και από το Ν.1703/1987, (όπως αυτός αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1§5 του Ν.2295/1994). Βασικές έννοιες αποτελούν, ο εκμισθωτής, ο μισθωτής, το μίσθωμα και το μίσθιο.
«Εκμισθωτής» είναι ο κύριος/ιδιοκτήτης ή επικαρπωτής του ακινήτου που εκμισθώνεται (νοικιάζεται) στον «μισθωτή», δηλαδή τον ενοικιαστή. Με τον όρο «μίσθωμα», νοείται το μηνιαίο ποσό που συμφωνείται μεταξύ των παραπάνω συμβαλλομένων για την εκμίσθωση (ενοικίαση) και «μίσθιο», είναι το ακίνητο που ενοικιάζεται ως κύρια κατοικία.
Η μίσθωση ακινήτου για κατοικία ισχύει τουλάχιστον για τρία (3) έτη, ακόμη κι αν έχει συμφωνηθεί για βραχύτερο χρονικό διάστημα ή για αόριστο χρόνο. Το ύψος του μισθώματος διαμορφώνεται ελεύθερα και δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη. Αν ο συμβατικός χρόνος έχει καθορισθεί μικρότερος της τριετίας και δεν υπάρχει συμφωνία αναπροσαρμογής του μισθώματος για τον υπόλοιπο χρόνο, και μέχρι συμπληρώσεως της τριετίας, το καταβαλλόμενο μίσθωμα αυξάνεται ετησίως κατά ποσοστό 75% του τιμάριθμου του κόστους ζωής, όπως αυτό έχει καθορισθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος για τους αμέσως προηγούμενους δώδεκα (12) μήνες. Η τάση βέβαια τα τελευταία χρόνια είναι το μίσθωμα να παραμένει σταθερό κατά την τριετία της μίσθωσης. Από 01.01.2008 το χαρτόσημο που προβλέπονταν για τις μισθώσεις κατοικίας καταργήθηκε. Προκαταβολή του ενοικίου επιτρέπεται μόνο για τον τρέχοντα μήνα, ενώ απαγορεύεται η καταβολή εγγύησης να είναι μεγαλύτερη από δύο ενοίκια.
Ο εκμισθωτής είναι υποχρεωμένος να παραδώσει στο μισθωτή την κατοικία κατάλληλη για τη χρήση που συμφωνήθηκε, δηλαδή για κύρια κατοικία, διατηρώντας τη κατάλληλη καθ’ όλη τη διάρκεια της μίσθωσης. Επιβαρύνεται με τα έξοδα επισκευής των βασικών λειτουρ- γιών της κατοικίας και φέρει τα «βάρη του μισθίου», όπως είναι οι φόροι/τέλη του ακινήτου, ενώ έχει υποχρέωση να αποδώσει στο μισθωτή τις αναγκαίες δαπάνες στις οποίες αυτός υποβλήθηκε για το μίσθιο. Από την άλλη πλευρά, ο μισθωτής καταβάλλει το συμφωνημένο μίσθωμα/ενοίκιο, και δεν ευθύνεται για φυσιολογικές φθορές ή μεταβολές στο μίσθιο που οφείλονται στη συμφωνημένη χρήση. Καταβάλλει τα κοινόχρηστα και κάθε άλλη χρηματική οφειλή, σε περίπτωση δε καθυστέρησης καταβολής των δαπανών κοινοχρήστων ή και του μηνιαίου μισθώματος, αυτή εκλαμβάνεται ως καθυστέρηση απόδοσης του μισθώματος και μπορεί να προκαλέσει καταγγελία της μίσθωσης ή την έκδοση διαταγής απόδοσης της χρήσης του μισθίου εκ μέρους του εκμισθωτή.
Επιπλέον, η μίσθωση που συμφωνήθηκε για ορισμένο χρόνο, λήγει μόλις περάσει το διάστημα αυτό, χωρίς να απαιτείται τίποτε άλλο. Αν παρέλθει το χρονικό αυτό διάστημα, θεωρείται ότι η μίσθωση ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο, αφού ο μεν μισθωτής εξακολουθεί να χρησιμοποιεί το μίσθιο/κατοικία, ο δε εκμισθωτής το γνωρίζει και δεν εναντιώνεται.
Τέλος, υποχρεώσεις βέβαια του εκμισθωτή είναι και η ηλεκτρονική υποβολή Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων «taxisnet», όπως ισχύει από 01/01/2014, με παράλληλη ηλεκτρονική αποδοχή της από το μισθωτή. Από 01/01/2016 είναι πλέον υποχρεωτική και η έκδοση πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης για όλα τα κτίσματα, προκειμένου οι ιδιοκτήτες τους να τα πουλήσουν ή να τα νοικιάσουν.-
* Δικηγόρος στο Πρωτοδικείο Καστοριάς, μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Καστοριάς, και Πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ.
email: kostaskakagiannis@gmail.com