Μεγάλη Πέμπτη στην Καστοριά μέσα από τα μάτια ενός παιδιού…
Ξημερώνει Μεγάλη Πέμπτη. Ίσως η αγαπημένη μου ημέρα της Μ. Εβδομάδας. Όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί είναι μία μέρα γεμάτη, από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ.
Σηκωνόμαστε με τα αδέρφια μου πρωί πρωί, με περίεργα καλή διάθεση. Τα σχολεία είναι κλειστά. Βλέπουμε παιδικά στην τηλεόραση μέχρι τις 11.
Αργότερα ντυνόμαστε επίσημα και παίρνουμε το καλαθάκι με τα κατακόκκινα αυγά και το χειροποίητο αφράτο τσουρέκι που έχει ετοιμάσει η μαμά αποβραδίς.
Επέλεξε τα 12 καλύτερα αυγά από εκείνα που βάψαμε το προηγούμενο απόγευμα. Μας περιμένει η νονά…για να είμαι ειλικρινής ήρθε η ώρα για τις λαμπάδες και το Πασχαλινό μας δώρο.
Στην Καστοριά είναι έθιμο να πηγαίνουν τα παιδιά στις νονές τους. Όχι το αντίστροφο, όπως συμβαίνει σε άλλες πόλεις της χώρας μας κι έμαθα πολύ αργότερα…
Η νονά βρίσκεται στο σπίτι. Θα ανοίξει την πόρτα αφού χτυπήσουμε πολλές φορές το κουδούνι.
Είναι παράδοση κάθε χρόνο να καθυστερεί, σαν να θέλει να παρατείνει την αγωνία μας.
Θα μας κεράσει σοκολατένια αυγά (και κόκκινα βαμμένα, αλλά δεν έχουν την ίδια αξία με τα σοκολατένια στα γελαστά παιδικά μας μάτια) και θα μας ρωτήσει για την υγεία όλων των συγγενών που της έρχονται στο μυαλό.
Η ώρα περνά αργά, πολύ αργά, μέχρι την στιγμή είναι που θα σηκωθεί να φέρει τις σακούλες με τις λαμπάδες και τα δώρα μας. Ένας διστακτικός ενθουσιασμός μας πλημμυρίζει!
Κάθε χρόνο εναλλάσσονται τα συναισθήματα. Όταν καταλαβαίνουμε πως υπάρχει παιχνίδι στις σακούλες αναχωρούμε πιο κεφάτοι από ότι ήρθαμε.
Η μέρα συνεχίζεται με μια χαλαρή βόλτα στο Νυφοπάζαρο. Κόσμος πολύς ανεβοκατεβαίνει την Οδό Αθ. Διάκου. Πολλοί γνωστοί, μάς εύχονται «Καλή Ανάσταση» και ρωτούν διάφορα για τις γιορτές.
Δεν υπάρχει περίπτωση να μην περάσουμε από τις κούνιες και να πάρουμε χαλβά Φαρσάλων για το σπίτι.
Θα σταθούμε πολλή ώρα μπροστά από τα χαριτωμένα κουνελάκια και τα υπόλοιπα ζωάκια που ομορφαίνουν το πανηγύρι. Τι κι αν εκφράσουμε την επιθυμία μας να πάρουμε ένα κουνελάκι, γνωρίζουμε πως θα φύγουμε με ένα χρυσόψαρο στο σακουλάκι που θα κρατάει ο μπαμπάς μη τυχόν και πέσει από τα χέρια μας…Ο «ψαρούλης» της χρονιάς!
Στο σπίτι η μαμά βάφει κι άλλα κόκκινα αυγά, για εμάς αυτή τη φορά. Κόκκινα επειδή συμβολίζουν το αίμα του Χριστού. Έχει κρεμάσει και μία κόκκινη φλοκάτη στο μπαλκόνι. Είναι έθιμο, μας εξηγεί. Μάλλον έχει δίκιο γιατί κάτι κόκκινο κρέμεται και στο μπαλκόνι της ηλικιωμένης γειτόνισσας. Και σ’ ένα μπαλκόνι πιο κάτω…
Δυστυχώς είναι κάτι που όλο και λιγότερες νοικοκυρές θυμούνται τα τελευταία χρόνια…
Δε θέλω να βαφούν κόκκινα τα χέρια μου γι αυτό βοηθάω μόνο στο γυάλισμα και στο στόλισμα των αυγών, στο τέλος. Προσποιούμαι πως βοηθώ για να διαλέξω πρώτη το αυγό που θα πάρω στην Ανάσταση. Το πιο μυτερό.
Αυτή την χρονιά θα είναι το πιο γερό, θα διαλέξω σωστά…Αν αλλάξω γνώμη, μέχρι τότε, θα το «ανταλλάξω» με του αδερφού μου που ποτέ δεν κρύβει τόσο καλά το δικό του ώστε να μην το βρω.
Το μεσημέρι θα φάμε σπανακόπιτα. Νηστίσιμη! Την κάνει η γιαγιά, με μοναδικό τρόπο. Κάθε χρόνο, είναι έθιμο. Η πιο ωραία πίτα της χρονιάς αφού δεν έχει τυρί. Ποτέ δεν κάνουν πίτα χωρίς τυρί στο σπίτι για να μπορώ να δοκιμάσω κι εγώ…
Η ημέρα όμως δεν τελείωσε ακόμη….η καλύτερη στιγμή της είναι λίγο μετά τις 7 το απόγευμα.
Θα πάμε στο Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Με ένα κερί στο χέρι, θα διαβάζουμε τα 12 Ευαγγέλια. Όλα τα γεγονότα από την Σύλληψη μέχρι την Σταύρωση του Ιησού.
Θα μείνουμε και για τον στολισμό του Επιταφίου. Η ίδια «παρέα» κάθε χρόνο!
Καθένας γνωρίζει τις αρμοδιότητές του. Οι άνδρες θα κουβαλήσουν τον Επιτάφιο και θα απομακρυνθούν για να αρχίσουν τις κοινωνικοπολιτικές και θρησκευτικές συζητήσεις. Οι γυναίκες θα κόβουμε τα κοτσάνια από τα άνθη και θα περνάμε καρφίτσες, ώστε να τα στερεώσουμε αργότερα στον Επιτάφιο.
Το τελικό αποτέλεσμα θα μας δικαιώσει. Κάθε χρόνο ανυπομονούμε γι αυτή την στιγμή! Κατάνυξη, συγκίνηση και αγαλλίαση τα συναισθήματα που γεννώνται…
Μόλις γυρίσουμε στην πόλη, θα πάρουμε σουσαμένια κουλούρια από τον «Περτσινίδη».
Λίγο αργότερα θα περάσουμε από τη Μητρόπολη και τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου. Κι εκεί στολίζουν τους Επιταφίους με ευλαβική προσοχή, δίνοντας σημασία στην παραμικρή λεπτομέρεια. Στον Άγιο Γεώργιο, μάλιστα, η ατμόσφαιρα είναι πολύ συγκινητική καθώς οι γυναίκες ψέλνουν μοιρολόγια και άλλα τροπάρια όλο το βράδυ.
Οι δύο ενορίες θα «συναντηθούν» τη Μ. Παρασκευή στην πλατεία Ομονοίας.
Όπως όλοι γνωρίζουμε υπάρχει ένας άτυπος ανταγωνισμός για το ποια έχει στολίσει πιο όμορφα τον Επιτάφιο.
Ακόμα μία Μεγάλη Πέμπτη έφτασε στο τέλος της. Γεμάτη εικόνες, συναισθήματα και…αναμνήσεις!
Καλό Πάσχα! Και του χρόνου!
Χ.Κ.
